Poszkodowani w wypadkach drogowych (komunikacyjnych) mają zawsze możliwość zaspokojenia swoich roszczeń z tytułu doznanych obrażeń ciała lub rozstroju zdrowia, jak również, choć z pewnymi ograniczeniami, poniesionej szkody rzeczowej.

Nadal zdarza się jednak, że poszkodowani nie mają dostatecznej wiedzy, w jakich sytuacjach, terminach ubezpieczyciel lub inne podmioty odpowiedzialne do naprawienia szkody są zobowiązane do zaspokojenia ich roszczeń i niesłusznie z nich rezygnują. Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w terminie określonym w umowie lub ustawie, a jeśli w tym okresie nie jest w stanie tego uczynić – informuje o przyczynach poszkodowanego, bądź zawiadamia, dlaczego roszczenie nie zostało w części uwzględnione, wypłacając równocześnie jego bezsporną część.


Odszkodowania komunikacyjne (powypadkowe)

Z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) posiadaczy pojazdów

Ustawa z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz. U. z 2013 r. Nr 392 ze zm.) jest głównym aktem prawnym dla osób poszkodowanych w wypadkach drogowych.

Ustawa stanowi wyczerpujący zbiór przepisów regulujących:, kto jest zobowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia OC, kto jest uprawniony do świadczeń z tytułu tej umowy i jakie są obowiązki ubezpieczycieli, ubezpieczonych i poszkodowanych.

Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń ma charakter pochodny w stosunku

do odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub kierującego pojazdem. Oznacza to, że odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń powstaje wówczas, gdy istnieje odpowiedzialność posiadacza pojazdu lub kierującego pojazdem w chwili zdarzenia szkodowego.

Podstawowym obowiązkiem zakładu ubezpieczeń wynikającym z umowy ubezpieczenia OC jest ponoszenie przez niego odpowiedzialności gwarancyjnej. Celem umowy ubezpieczenia OC nie jest, zatem zwolnienie sprawy szkody od odpowiedzialności, lecz zapewnienie poszkodowanemu dochodzenia odszkodowania w drodze przejęcia przez zakład ubezpieczeń obowiązków odszkodowawczych ubezpieczającego.


Z tytułu ubezpieczenia autocasco (AC)

Ubezpieczenie autocasco (AC) jest ubezpieczeniem dobrowolnym. Warunki ubezpieczenia, a więc również zasady przejęcia przez zakład ubezpieczeń odpowiedzialności za szkody powstałe w majątku poszkodowanego, są określone w tzw. ogólnych warunkach ubezpieczenia autocasco. W tym miejscu należy wyjaśnić, że zgodnie z art. 12 ust. 3 i 4 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, ogólne warunku ubezpieczenia powinny być sformułowane jednoznacznie i w sposób zrozumiały, a postanowienia

sformułowane niejednoznacznie interpretuje się na korzyść ubezpieczającego, ubezpieczonego, uposażonego lub upoważnionego z umowy ubezpieczenia. Zakład ubezpieczeń przed zawarciem umowy ubezpieczenia ma obowiązek doręczenia ubezpieczającemu ogólne warunki ubezpieczenia. Obowiązek doręczenia ubezpieczającemu ogólnych warunków ubezpieczenia ma na celu jego ochronę, zapewniając mu możliwość zapoznania się z nimi przed podjęciem decyzji dotyczącej zawarcia umowy.



Wypadki drogowe
Z tytułu odpowiedzialności gwarancyjnej Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego

Poszkodowany ma prawo domagać się odszkodowania od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w przypadkach wyrządzenia szkody:

  • przez posiadacza pojazdu mechanicznego lub kierującego pojazdem mechanicznym, a nie ustalono ich tożsamości,
  • przez pojazd mechaniczny, lub powstałej w związku z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, których posiadacze nie dopełnili obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC,

Do najczęstszych przypadków korzystania przez poszkodowanych z tego odszkodowania dochodzi w przypadkach potrącenia pieszego samochodem, którego kierowca nie zatrzymał się na miejscu zdarzenia, a numer rejestracyjny jego pojazdu nie został zapisany lub był nieczytelny bądź, gdy sprawca zdarzenia szkodowego nie zawarł obowiązkowej umowy ubezpieczenia OC.



Z tytułu następstw nieszczęśliwych wypadków

Świadczenia z tytułu ubezpieczenia NNW nie mają cech charakterystycznych dla odszkodowania, ich celem nie jest, bowiem wyrównanie szkody, lecz udzielenie poszkodowanemu stosownego zabezpieczenia, którego wysokość nie zależy od rozmiaru wyrządzonej szkody, lecz od umówionej sumy ubezpieczenia. Ubezpieczenie NNW podobnie jak ubezpieczenie AC jest dobrowolne. Również w tym wypadku jego warunki określone są w ogólnych warunkach ubezpieczenia.

Świadczenie z umowy ubezpieczenia osobowego następuje przez zapłatę określonej sumy ubezpieczenia bądź jej części i może nastąpić tylko w środkach pieniężnych (gotówce, przelewem na koncie). Z drugiej strony trzeba pamiętać, iż świadczenia wypłacane z ubezpieczeń osobowych nie mają charakteru odszkodowawczego, co głównie wynika z charakteru i przedmiotu ubezpieczenia, jakim jest życie i zdrowie ludzkie, które z zasady nie może być wyceniane czy przeliczane na środki pieniężne. Wypłata świadczenia ubezpieczeniowego z ubezpieczenia, NNW nie jest w żaden sposób uzależniona od istnienia odpowiedzialności cywilnej kierującego pojazdem. Wynika to m.in. z istoty ubezpieczeń osobowych, które w swym założeniu polegają na realizacji świadczenia ubezpieczeniowego określonego w umowie w przypadku zajścia określonego wypadku. Bez jakiegokolwiek znaczenia jest tutaj czy istnieje wina po stronie kogokolwiek, jak również nieistotna pozostaje kwestia powstania i wielkości (rozmiaru) szkody.